BÀI DỰ THI
THUYẾT MINH DI TÍCH: CHI BỘ “QUANG ÁNH MINH” – CHI BỘ ĐẢNG CỘNG SẢN ĐẦU TIÊN CỦA HUYỆN NÚI THÀNH
Người thực hiện: Nguyễn Thị Mỹ.
(Bí thư chi đoàn thôn Tân Lập – Đoàn xã Tam Hải)
Đơn vị: Huyện đoàn Núi Thành – tỉnh Quảng Nam.
Núi Thành, vùng đất cực Nam của tỉnh Quảng Nam xa xưa là một vùng đất khô cằn, bạc màu đầy nắng và gió. Ấy thế mà cũng chính mảnh đất khắc nghiệt này đã sản sinh ra những người con anh hùng, bất khuất tạo nên những kỳ tích hào hùng và đã được sử sách khắc ghi.
Cùng xuôi về hướng Đông Nam của huyện Núi Thành cách trung tâm huyện lỵ khoảng chừng 10km chúng ta sẽ đến với xã đảo Tam Hải yêu thương, nơi đây đặc trưng với địa hình thế chân vạc có sông, biển bao quanh.
Vượt qua phà khách Tam Hải – Tam Quang điểm đầu tiên thu hút du khách đó chính là cổng chào của xã đảo hiện lên như lời mời đón thân tình đối với du khách thập phương, đồng thời cũng thể hiện ý chí vươn lên mạnh mẽ của người dân nơi đây và từ đây sẽ có 2 con đường dẫn vào khu trung tâm của xã đảo: Một con đường chạy xuyên giữa lòng xã đảo và một con đường bờ kè chạy dọc sông Trường Giang bên những rừng dừa thơ mộng và mát mẻ.
Tam Hải làm say lòng biết bao du khách bởi lẻ nơi đây có nhiều danh lam thắng cảnh đẹp như: Bàn Than, Hòn Mang, Hòn Dứa:
“Khen ai khéo dựng núi Bàn Than
Dãi gió dầm mưa với thế gian
Khom lưng ông Đụn vờn mây nước
Nhắm mắt bà Che tẩy bụi trần”
(Khuyết danh)
và có bề dày lịch sử rất đáng tự hào, là một mảnh đất giàu truyền thống đấu tranh cách mạng, là nơi sản sinh ra nhiều con người ưu tú, những hạt giống đỏ cho phong trào cách mạng của huyện Núi Thành nói riêng và toàn tỉnh Quảng Nam nói chung. Và cũng chính nơi đây, chúng ta tự hào tìm về khu di tích nơi thành lập chi bộ Đảng cộng sản đầu tiên của huyện Núi Thành, khu di tích chi bộ “Quang Ánh Minh”, tọa lạc trên mảnh đất hoang vu rừng dừa Đồng dân, xưa kia nơi đây dưới những tán dừa xanh ngắt đã có những con người thầm lặng ngày đêm hoạt động trong mưa bom bão đạn để gìn giữ đất mẹ yêu thương.
Ngược dòng lịch sử, trong những ngày đầu khai cơ lập nghiệp trên vùng đất 4 bề sông nước đò giang cách trở cuộc sống của nhân dân gặp rất nhiều khó khăn, đời sống của nhân dân chủ yếu dựa vào đánh bắt hải sản trên sông, trên biển lắm rủi ro và nhiều bấp bênh. Song cũng chính trong hoàn cảnh này đã rèn luyện cho người dân Tam Hải đức tính cần cù, chịu thương chịu khó, kiên cường bất khuất, đấu tranh chống lại mọi kẻ thù xâm lược và vượt lên sóng to gió lớn để tồn tại, mưu sinh. Ngay từ những ngày đầu khi Thực dân Pháp bắt đầu xâm lược đất nước ta, người dân Tam Hải đã tham gia nhiều phong trào yêu nước, tham gia nghĩa hội Cần Vương cùng với Nguyễn Duy Hiệu, hưởng ứng phong trào Duy Tân, phong trào Đông Du.
Đầu năm 1929, Hồ Đắc Thành và Phạm Cự Hải đến thôn Thuận An, xã An Hòa thành lập ra một nhóm thanh niên hoạt động theo tôn chỉ mục đích của hội Việt Nam Cách mạng thanh niên gồm có 3 người: Võ Minh, Trần Học Giới và Lương Hợp Phố. Nhóm này dựa vào các tổ chức biến tướng như: Hội Đồng dân trồng dừa, Hội trồng dương liễu, Hội bóng đá, truyền bá văn thơ, đọc sách báo tiến bộ… để tuyên truyền, giáo dục tinh thần yêu nước, giác ngộ về chủ nghĩa cộng sản, tập hợp thanh niên vào các tổ chức Cứu tế đỏ. Tuy nhiên đến cuối tháng 10 năm 1930, địch phát hiện ra cơ quan tỉnh ủy Quảng Nam, chúng tiến hành khủng bố, đánh phá làm cho phong trào cách mạng toàn tỉnh gặp nhiều khó khăn. Thời gian này nhóm thanh niên tại An Hòa được đồng chí Hồ Đắc Thành, đồng chí Phan Kỉnh ra tù về bắt liên lạc và chỉ đạo chuyển thành tổ Cứu tế đỏ. Đây là tổ chức bồi dưỡng quần chúng để kết nạp vào Đảng. Sau thời gian hoạt động tích cực, tổ Cứu tế đỏ Bàn Than thành lập thêm 14 tổ ở các xã với 70 hội viên. Trước sự phát triển mạnh mẽ của tổ Cứu tế đỏ, đồng chí Võ Minh, đồng chí Trần Học Giới đã bắt liên lạc với Tỉnh ủy Quảng Ngãi. Trên tinh thần Nghị quyết của Tỉnh ủy Quảng Ngãi chủ trương giúp đỡ xây dựng tổ chức Đảng ở các tỉnh bạn để phối hợp hành động, được sự chỉ đạo của Thường vụ Tỉnh ủy Quảng Ngãi, Ngày 2 tháng 12 năm 1932, đồng chí Huỳnh Tấu ra An Hòa, sau khi kiểm tra tình hình đã quyết định thành lập Chi bộ Đảng Cộng sản Đông Dương tại An Hòa, lấy tên là chi bộ “Quang Ánh Minh” tại rừng dừa Đồng dân thôn Thuận An, xã An Hòa (nay là thôn Thuận An, xã Tam Hải), gồm có 3 đảng viên: Võ Minh, Trần Học Giới và Lương Hợp Phố, do đồng chí Võ Minh làm Bí thư. Đây là chi bộ đầu tiên trên địa bàn tỉnh Quảng Nam được thành lập lại sau vụ bể vỡ cuối năm 1930. Tháng 4 năm 1934, Chi bộ được công nhận chính thức, do Tỉnh ủy Quảng Ngãi trực tiếp chỉ đạo. Chi bộ An hòa nhanh chóng trở thành hạt nhân lãnh đạo phong trào yêu nước, đòi dân sinh dân quyền, làm tiền đề cho nhân dân Núi Thành cùng với dân nhân phủ Tam Kỳ đứng lên chống lại ách thống trị của thực dân phong kiến.
Trải qua 2 cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ cứu nước đã có hơn 300 cán bộ, bộ đội du kích đã mãi mãi nằm lại trên mảnh đất Kỳ Hòa anh hùng trong đó có hơn 200 cán bộ, bộ đội là con em xã đảo Tam Hải.
Với những đóng góp to lớn và hy sinh xương máu của biết bao thế hệ cán bộ và nhân dân xã đảo Tam Hải, vào ngày 24 tháng 6 năm 2005 đảng bộ và nhân dân xã đảo Tam Hải vinh dự đón nhận danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân vì đã có thành tích xuất sắc trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước.
Ngày 1 tháng 4 năm 2015 khu di tích Chi bộ Quang Ánh Minh được công nhận là di tích lịch sử cấp tỉnh. Bia di tích là một công trình xây dựng kiên cố với biểu tượng thuyền buồm và gợn sóng mang đậm bản sắc của nhân dân vùng biển. Đây là địa chỉ đỏ của xã Tam Hải ngày hôm nay, nó có ý nghĩa hết sức lớn lao đối với thế hệ trẻ trong việc truyền bá chủ nghĩa yêu nước và bảo vệ tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Cùng nhau gìn giữ, tôn tạo và phát huy giá trị của di tích là việc cần làm để di tích nơi thành lập chi bộ đảng cộng sản đầu tiên của huyện Núi Thành, chi bộ Quang Ánh Minh sẽ sống mãi trong tâm thức của mỗi người dân Núi Thành nói riêng và của Nhân dân tỉnh Quảng Nam nói chung. Và đây cũng là lời tri ân sâu sắc của thế hệ trẻ hôm nay đối với biết bao thế hệ đi trước đã hy sinh xương máu để chúng ta có được cuộc sống độc lập, tự do, hạnh phúc như hôm nay.
(Tư liệu: “Lịch sử đấu tranh cách mạng của Đảng bộ và nhân dân xã Tam Hải (1930-1975)”).
Tam Hải, ngày 16 tháng 3 năm 2020
Duyệt nội dung
BÍ THƯ
(Đã ký, đóng dấu)
Đoàn Lê Nhi Hạnh
GÓP Ý